The Crown duikt eindelijk in het ‘sprookjeshuwelijk’ van Charles en Diana. En hoe!
‘Yes. Please.’ Met die twee woordjes zegt Diana Spencer in 1981 volmondig ‘ja’ tegen het huwelijksaanzoek van Charles, Prince of Wales. Althans, als we de tweede aflevering van het nieuwe seizoen van The Crown mogen geloven. De aflevering die de passende naam Fairytale meekreeg.
In een haast komische aaneenschakeling van shots zie we hoe Charles (Josh O’Connor) zijn moeder, Koningin Elizabeth II (Olivia Coleman) direct na zijn aanzoek belt om het goede nieuws met haar te delen. De koningin telefoneert op haar beurt weer haar zus Margaret (Helena Bonham Carter), de Queen Mother (Marion Baily) en dochter Anne (Erin Doherty). Terwijl de royals hun belboom afgaan, zien we Diana (Emma Corrin) in haar kleine, rode autootje van Windsor Castle wegrijden. Een grote glimlach op haar gezicht, hardop meezingend met Diana Ross’ Upside Down.
Het is een hoopvolle scène. Maar wie het nummer kent, weet dat Ross zingt over een man die haar wereld op z’n kop zet en haar tevens niet trouw is. Het is een subtiele verwijzing naar wat komen gaat, al zal niemand deze herinnering nodig hebben.
Hoe gelukkig het moment ook lijkt – voor Diana dan, Charles’ geforceerde glimlach spreekt boekdelen -, we weten allemaal dat dit aanzoek het begin is van ellende en verdriet. Voor zowel Diana als Charles. En dat het verhaal eindigt in een immense tragedie die over de hele wereld werd gevoeld.
Deze wetenschap maakt het vierde seizoen van The Crown, dat vanaf zondag 15 november te zien is op Netflix, plots een heel andere kijkervaring dan de voorgaande hoofdstukken. Dit keer hoef je niet te googelen om te weten hoe de royals er vroeger uitzagen, zoals bij de jonge Princess Margaret en Peter Townsend in de eerste seizoenen. Of hoezeer hun gedoemde liefdesverhaal op waarheid gebaseerd is. We weten wie Charles is. We kennen Camilla. En Diana en haar vreselijk lot staat in ons geheugen gegrift. Het maakt een ogenschijnlijk lief moment als het huwelijksaanzoek, en de heerlijke reacties van de vrolijk roddelende vrouwelijke royals, intens bitterzoet. En dat kleine steentje dat je in je maag voelt, wordt naarmate het seizoen vordert enkel groter en zwaarder.
Geweldig leuke Camilla
Het toeval wil dat Diana eerder deze week nog in het nieuws was omdat haar broer Charles Spencer een onderzoek wil naar oud-BBC-journalist Martin Bashir. Bashir zou in 1995 de toenmalige prinses met vervalste documenten hebben overgehaald tot het inmiddels legendarische interview waarin Diana uit de school klapte over haar zeer ongelukkige huwelijk. ‘Er waren drie mensen in dit huwelijk,’ zei ze. De uitspraak was de laatste bom die afging onder het gedoemde huwelijk. Een jaar later waren Charles en Diana, met goedkeuring van de koningin, gescheiden. Twee jaar later kwam Diana om bij de fatale crash in Parijs.
Het interview, de scheiding en – slik – Diana’s overlijden zullen pas in het volgende seizoen aan bod komen, maar het feit dat er nog één persoon aanwezig was in het huwelijk tussen Charles en Diana, is al in dit seizoen pijnlijk duidelijk. Als Charles in de aflevering Fairytale vlak na de verloving zes weken op reis gaat, Diana helemaal alleen in een groot, leeg paleis achterlatend, oppert hij op het vliegveld dat ze met Camilla Parker-Bowles (Emerald Fennell) moet afspreken. ‘Je ex? Waarom?’, vraagt zij hem met grote ogen. ‘Omdat ze geweldig leuk is,’ antwoordt Charles met een gepijnigde blik. Waarna hij z’n verloofde een zedig afscheidskusje geeft, alleen omdat de op een afstandje toekijkende fotografen er om smeken.
De weken die volgen brengt Diana in totale isolatie en eenzaamheid in Buckingham Palace door. De koningin negeert haar verzoekjes om af te spreken, van Charles hoort ze niets en met een walkman op rolschaatsen door de gangen van het paleis, is ook maar één middag leuk (seizoen 4 van The Crown is behalve emotioneel ook ongegeneerd eighties). Ondertussen belt Charles dagelijks met zijn ‘geweldig leuke’ vriendin Camilla. Als Diana ten slotte uit pure wanhoop met diezelfde Camilla gaat lunchen, laat hun gesprek haar zo in onzekerheid en misère achter dat ze zich die nacht in de keukens van het paleis volpropt met taart – en het daarna weer uitspuugt.
Aan het einde van Fairytale staan Charles en Diana ietwat schoorvoetend op het punt om te trouwen. Heel Londen viert feest en juicht om het ogenschijnlijke sprookjeshuwelijk. Op de bank hoop je alleen maar dat ze er alsnog vanaf zien, ook al weet je dat Peter Morgan die The Crown maakt nooit op die manier van de geschiedenis zou afwijken.
Monsterlijke Charles
Morgan heeft met het vierde seizoen van The Crown een van de sterkste tot nu afgeleverd. Gillian Andersons Margaret Thatcher is geweldig en haar scènes met The Queen zijn een ware belevenis. Maar de Charles en Diana-verhaallijn is het stukje dat je na het uitzetten van de televisie nog met je meedraagt. Corrin is zo overtuigend als Diana; kwetsbaar, onschuldig en gewiekst tegelijkertijd. En O’Conner speelt Charles op zo’n manier dat je hart voor hem breekt, hoe monsterlijk hij ook is tegen zijn eerste vrouw. (Al is er ook een bepaald Phantom of the Opera-moment waarop je hem volledig begrijpt.)
Er zijn zelfs een paar momenten in het seizoen waarop je toch heel even gelooft in dat sprookjeshuwelijk. Charles en Diana’s gezamenlijke tour door Australië in Terra Nullius is zo’n succes, dat de prins op een gegeven moment een telefoontje van Camilla weigert. Maar nog voor het einde van de reis wint Charles’ eigen onzekerheid het van zijn hervonden genegenheid voor Diana en brengt de immense populariteit van zijn stralende vrouw, een naar soort jaloezie en kilheid in hem omhoog. Beiden komen doodongelukkig terug in Engeland.
Terra Nullius eindigt met de koningin, de Queen Mother, Margaret en Anne in de eetzaal. De koningin vraagt zich af of ze als familie niet iets warmer moeten zijn voor haar jonge, eenzame en zo naar genegenheid hunkerende schoondochter. Een ongebruikelijke emotie binnen de kille koninklijke familie. ‘Diana is een onvolwassen, klein meisje,’ zegt de normaal zo joviale Queen-Mum opeens ferm. ‘Met de tijd zal ze haar verzet opgeven en buigen. En wanneer ze buigt, past ze.’ ‘En als ze niet buigt?’, vraagt de koningin. ‘Dan breekt ze’, antwoordt Margaret.
The Crown, seizoen 4, is vanaf zondag 15 november bij Netflix te zien.
Anke Meijer - journalist 